LİMON MELİSA ÇAYI
Ülkemizde yabani olarak hemen hemen her bölgede yetişir. Dört mevsim yemyeşilliğiyle bilinir. Limon kokulu, çokyıllık otsu bir bitkidir.
Yaz aylarının sonuna doğru minik beyaz çiçekler açar. İnsana dinginlik, hafiflik ve rahatlama hissi veren güzel bir kokuya sahiptir. Halk arasında nane balsamı, mavi balsam, bal bitkisi, tatlı balsam, limon otu, acem otu ve oğul otu olarak da bilinir. Eski çağlardaki insanlar bu güzel kokulu bitkiyi tütsü olarak kullanmışlardır. Tütsünün limonsu kokusunun insanı kötülüklerden, kem gözlerden uzak tuttuğuna inanmışlardır.
Melisa bitkisi Avrupa kıtasındaki ününü Ortaçağ’da kazanmıştır. Roma döneminde Plinius, Eski Yunan döneminde Dioscorides, 1500’lü yıllarda Avustralyalı Paracelsus ve 1600’lü yıllarda İngiltereli Jhon Gerard tarafından çeşitli hastalıkların tedavisinde bitkisel ilaç olarak kullanılmıştır. Günümüzde özellikle yoğun iş temposunun yarattığı strese, zihinsel yorgunluğa ve baş ağrılarına iyi geldiğine inanıldığından Melisa bitkisi halk arasında büyük bir ün kazanmıştır.
Melisa bitkisinden; melisa çayı, melisa yağı, melisa tentürü, melisa ekstraktı, melisa sabunu, melisa şampuanı, melisa losyonu ve kolonyası gibi esanslar da üretilir. Ayrıca içeriğindeki vitaminler, mineraller ve uçucu yağların zenginliğiyle çok çeşitli ilaçların muhteviyatına girmiştir.
Halk arasında melisa çayı içmenin mide ağrılarına, gaz sancılarına, terlemeye, depresyona, uykusuzluğa, stresi azaltmaya, ateş düşürmeye iyi geldiğine inanılır.[1]
Bu çok yönlü ve içeriğinde zengin bileşimler barındıran bitkinin antiseptik özelliğinden dolayı halk arasında ev hijyeninde kullanımı da yaygındır.
Uygun şartlarda kurutulan melisa, ağzı kapalı bir cam bir kavanozda, loş, serin ve kuru bir ortamda saklanıldığında ömrü 1 yıldır.
Melisa bitkisi (Melissa officinalis) nane familyasındandır ve genel olarak sakinleştirici etkisiyle bilinir. Özellikle stres ve kaygıyı azaltmak, uyku düzenini sağlamak, iştah açmak için kullanılan melisa çayı Orta Çağ, hatta daha önceki dönemlere kadar giden bir geçmişe sahip. En eski kullanımının böcek ısırıklarına karşı olduğu biliniyor.
Yabani olarak güney Avrupa ve Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerde yetişen melisa limona benzer hafif bir kokuya sahiptir ve yaz aylarının sonuna doğru küçük beyaz çiçekler açar. Bilinen diğer adları; nane balsamı, mavi balsam, bal bitkisi, oğulotu ve tatlı balsamdır. Melisanın genel kullanımı kurutulmuş yapraklardan hazırlanan çaydır ancak kapsül, krem, yağ formlarında bulunabilir.
Yarım litre kaynamış suyu ateş üzerinden alıp 10 gram kurutulmuş melisa atıp 10 dakika demlenmesini bekledikten sonra içebilirsiniz. Hazırladığınız melisa çayından bir bardak içip geri kalanını buzdolabında 2 güne kadar saklayabilirsiniz. Günlük olarak tüketilmesi tavsiye edilen olan 1.5 – 4 gram (1 ile 3 çay kaşığı arası) arası kurutulmuş melisadır.
Melisa çayının stresi azaltma, uyku bozukluklarını düzenleme ve sakinleştirme özelliklerinin yanı sıra içeriğinde melisa bulunan cilt kremlerinin uçuk tedavisinde etkili olduğu biliniyor. Yine aynı şekilde mantar ve egzama gibi cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılabilir. Özellikle melisa yağı güçlü bir anti bakteriyeldir. Bu alanda çok az sayıda çalışma bulunmasına karşın bazı araştırmaların Alzheimer hastalarında melisanın bilişsel işlevde gelişme sağladığı yönünde sonuçları bulunmaktadır.
Melisanın, Plinius (Roma, MS 23-79), Dioscorides (Yunanca, MS 40-90), Paracelsus (1493-1541 Avusturya) ve John Gerard (İngiltere, 1545-1612) tarafından bitkisel ilaç olarak çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanıldığı biliniyor. Melisa adı Yunanca “arı” kelimesinden gelmektedir. Avrupa kıtasındaki popülerliğini Orta Çağ’da kazanmıştır.
Melisa sedatif ilaçlar ve tiroit ilaçlarıyla etkileşime girebilir. Uykusuzluk ya da kaygı için ilaç kullanıyorsanız melisa çayı tüketmemelisiniz. Tiroit ya da glokom hastalığınız varsa doktorunuzun tavsiyesi ile onun verdiği dozajlarda kullanmalısınız. Hamilelik ve emzirme döneminde kullanımının güvenliği ile ilgili bilgiler eksiktir. Yine de güvenli tarafta yer almak için bu gibi hassas dönemlerde kullanmaya başlamadan önce doktorunuza danışmanız ve çocuklarda kullanmamanız tavsiye edilir.
Not:
Bu makalede “Melisa” ilgili bilmek isteyeceğiniz tüm orijinal bilgiler bulunmaktadır. Fakat yukarıda bahsedilen faydaların sadece bir kısmı bilimsel araştırmalara dayanmaktadır. Geri kalanı ispatlanamamış iddialardır. Sitemizde yer alan yazılar çeşitli kaynaklardan derlenmiş olup sadece bilgilendirme amaçlıdır.
Kesinlikle ilaç olarak sunulmamaktadır.Bu bakımdan “Melisa” faydaları ile ilgili okuduklarınızı uygulamanız halinde oluşacak olumsuz durumlardan sitemiz sorumlu değildir. Herhangi bir hastalığı olanlar doktoruna danışmadan hiçbir bitki çayı kullanmamalıdır.