Lahana, turpgiller ailesinden çok faydalı sebzelerinden biridir; güçlü bir antioksidan ve iltihap önleyicidir. Kalp hastalığına, bazı kanser türlerine, karaciğer yağlanmasına karşı koruyucudur. İçerdiği yüksek miktarda A, C ve K vitaminleri sayesinde bağışıklık sistemini destekler. Kemik ve cilt sağlığını korur; potasyum bakımından zengin bir sebze olduğu için kan basıncını dengede tutar. Lahana iyi bir lif kaynağıdır, bu nedenle kilo vermeye yardımcı olur. Bitki sterolleri denen kolesterol düşürücü özelliğe sahiptir ve kötü kolestrolü önler. Alkali bir sebze olan lahana B6 vitamini ve folat açısından zengindir; vücuttaki toksik maddelerin atılımına katkı yapar. Lahana, kavurmasından turşusuna pek çok şekilde tüketilebilir. Ayrıca lahana suyu, ses kısıklığına ve kansızlığa iyi gelir.

Lahana, düzenli tüketildiğinde diyabet, obezite ve genel mortalite riskini azaltan, sağlığa son derece faydalı bir sebzedir. Tercihen serin iklimde yetiştirilir, soğuğa ve dona tahammülleri yüksektir. Türkiye’de en yaygın olarak beyaz lahana tüketilmektedir. Ayrıca çapı ortalama 3 cm olan Brüksel lahanası, yeşil, mor, kırmızı ve Savoy da yetiştirilmektedir.

Özellikle kırmızı (mor) lahana güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Genel olarak tüm lahana çeşitleri vücuda antioksidan bakımından fayda sağlarken renkleri koyulaşıp morlaşan tüm sebzeler serbest radikallerle savaş bakımından daha güçlüdür. Mor lahana kolay tüketilebilen (salatası ve çiğ yenebilmesiyle) bir sebze olduğu için bolca tüketilmelidir.

• 

Lahananın içerdiği besin ve vitaminler

Lahana yüksek miktarda C, K ve A vitamini içerir. Ayrıca pantotenik asit (B5), piridoksin (B6), tiamin (B1), riboflavin (B2) niasin (B3) gibi temel vitaminler bakımından da zengindir. Sodyum ve potasyum başta olmak üzere manganez, magnezyum, fosfor, kalsiyum ve çinko mineralleri içerir. İyi bir çözünür lif kaynağıdır.

Lahananın faydaları nelerdir?

Kalp sağlığına iyi gelir

Kırmızı lahana, antioksidan kapasitesi yüksek antosiyaninler denilen pigmentler içerir. Bu pigmentler sebzeye mor rengini verir. Antosiyaninler, kardiyovasküler hastalığa yol açabilecek iltihapları baskılar. Ek olarak, yüksek polifenol içeriği de trombosit oluşumunu önleyerek ve tansiyonu düşürerek kardiyovasküler hastalık riskini azaltabilir. Araştırmalar, antosiyanin açısından zengin gıda alımının kan basıncını ve koroner arter hastalığı riskini azalttığını göstermiştir.

Kötü kolesterol seviyesini azaltır

Lahana izotiyosiyanatlar denen fitokimyasallar deposudur. Bu bileşikler antioksidandır ve lahanada bulunan çözünür lif ile birlikte kandaki kötü kolestrol seviyesinin azaltılmasında etkilidirler. Araştırmalar insanların günde 2-10 gram çözünür lif yedikleri zaman LDL kolesterol seviyelerinde küçük ama anlamlı bir düşüş yaşadıklarını göstermiştir. Lahana fitosterol denilen maddeleri de içerir. Bunlar sindirim sistemindeki kolesterol emilimini bloke ederek LDL kolesterolü azaltan bitki bileşikleridir. Gün başına 1 gramlık fitoterol alımının LDL kolesterolünü %5’e kadar azalttığı bulunmuştur.

Kan basıncını düşürür

Lahanada bulunan potasyum önemli bir mineral ve elektrolittir. Kalp hızını ve kan basıncını kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Potasyum, sodyumun vücuttaki negatif etkilerine karşı kan damarı duvarlarını rahatlatır ve idrar yoluyla sodyumun salgılanmasına yardımcı olur. Lahanada bulunan manganez de kırmızı kan hücresi oluşumu için gereklidir.

• 

Kanserle mücadele eder

Araştırmalar lahanada bulunan antosiyaninlerin ve izotiyosiyanatların kanser hücrelerinin çoğalmasını ve tümörlerin büyümesini yavaşlattığını göstermiştir. Ayrıca lahanada yüksek miktarda bulunan C vitamini ve sülforafan kanserle mücadele için araştırılmaktadır. Sülforafan enziminin kanser hücrelerinin ilerlemesinde rol oynadığı bilinen zararlı enzimi (HDAC) inhibe etme gücüne sahip olduğu görülmüştür. Melanom, meme kanseri, özofagus, proatat, kolon ve pankreatik gibi birçok kanser tipinde umut verici sonuçlar alınmaktadır.

Bağışıklık ve sindirim sistemine iyi gelir

Lahana bir tür karbonhidrat olan bağırsak dostu çözünmez lifle doludur. Çözünmez lif, bağırsak hareketlerini teşvik ederek sindirim sistemini sağlıklı tutmaya yardımcı olur, kabızlığı önler ve bağırsaktaki yararlı bakterilerin artmasına sebep olur.

Bu bakteriler bağışıklık sistemini korumak ve bazı vitaminleri (K2, B12 vitamini gibi) üretmek gibi önemli işlevleri yerine getirirler. Yeterli lif tüketimi, safra ve dışkı yoluyla toksinlerin atılmasını kolaylaştırır. İdrar söktürücü özelliği sayesinde de vücuttan toksinlerin atılmasını sağlar. Lahana piştiğinde ortaya çıkan kötü kokunun sebebi sindirim sisteminin düzgün çalışmasını sağlayan kükürtlü bileşiklerdir.

Lahana turşusu, bağırsaklarda yaşayan yararlı bakteriler olan probiyotiklerle yüklüdür. Bağırsakların sağlıklı olmasını sağlayarak birçok hastalığa karşı vücudu korurlar. Fermente edilmiş gıdalar bağışıklık sistemi ve sindirim sisteminiz için kullanabileceğiniz faydalı besinlerdir. Fermantasyon ile üretilen enzimler, vitamin ve mineralleri emmeyi kolaylaştırır.

Bol miktarda C vitamini içerir

C vitamini suda çözünen bir vitamin ve antioksidandır, vücutta birçok önemli role hizmet eder. Vücudun kollajen proteini yapımında etkendir. Kollajen cildin protein sağlayan kısmı olup, kemikler, kaslar, bağlar, tendonlar gibi vücut dokularını destekler ve birbirleriyle bağlantı kurmasını sağlar. Düzenli tüketimi, insan vücudunun enfeksiyon yapan ajanlara karşı direnç geliştirmesine ve serbest radikallerin oluşumun engellenmesine yardımcı olur. Beyaz lahananın 100 gramı, günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 40’ını karşılamaktadır.

K vitamini kaynağıdır

Yağda çözünen bir vitamin olan K vitamini vücutta birçok önemli rol oynar. Kanın pıhtılaşmasından sorumlu enzimler için gereklidir. Ayrıca kemik sağlığı için son derece gereklidir ve vücudun kalsiyum miktarını dengeler. 70 yaş üstü bireylerin yeteri kadar K vitamini tüketmesi halinde sözel hafıza performansını koruduğu gözlenmiştir. Bir porsiyon lahana günlük K vitamini ihtiyacını karşılar.

Radyasyon tedavisinde koruma sağlar

Kısaca DIM olarak bilinen ve turpgil sebzelerde bulunan bir bileşiğin, radyasyonla ilgili bazı hayvan çalışmalarında kısa süreli sağkalım oranlarını arttırdığı gösterilmiştir. Yüksek radyasyona maruz bırakılan hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalara göre, DIM enjeksiyon edilen hayvanların %50’sinden fazlası hayatta kalmıştır. Radyasyon tedavisi sırasında azalan kan değerlerinin iyileşme gösterdiği görülmüştür. DIM’in kansere karşı koruyucu etkileri olduğu düşünülmektedir.

• 

Göz sağlığını korur

Lahana göz hastalıklarını engelleyen antioksidanlar içerir. İçeriğindeki beta-karoten, A vitaminine dönüşerek göz sağlığına fayda sağlar. A Vitamini gözleri güçlendirerek gece görme fonksiyonlarını artırır ve gözlerin yaşlanmasını engeller.

Lahana zayıflatır mı?

Lahana, kalorisi çok düşük bir sebzedir, 100 gramında 25 kalori bulunur. Özellikle çiğ olarak tüketildiğinde içerdiği kalori miktarı daha da düşmektedir. Lif açısından zengin olduğundan uzun süre tok tutar. Bu nedenlerle zayıflama diyetlerinde iyi bir tercihtir. Lahananın çorba, salata veya zeytinyağlı yemek olarak tüketimi diyet için son derece uygundur. Beyaz ve çiğ lahana yağ yakıcıdır, zayıflamak amacıyla tüketilebilir.

Lahana suyu nasıl hazırlanır?

1 litre suyu kaynatın ve üzerine 10 adet lahana yaprağı ekleyerek kapağı kapalı olarak 5 ila 7 dk kadar daha kaynatın. Ilıyınca yaprakları alın. Bu suyu günde 2 kez içebilirsiniz.

Lahana suyunun faydaları

• Anti bakteriyel özelliklere sahiptir, toksin atımını sağlar.
• Havuç suyu karıştırılarak içildiğinde diş eti hastalıklarına iyi gelir.
• Lahanaya kokusunu veren kükürt, klor ve iyot, bağırsakları temizler.
• Düzenli olarak lahana suyu veya çiğ lahana tüketmek selüliti azaltır.
• Kadınların adet dönemlerinde oluşan ödemin atılmasına yardım eder.

Kırmızı lahana suyu nasıl hazırlanır?

Bir tencerenin içine yarım litre su koyun. Kaynadıktan sonra 7-8 dal kırmızı lahana yaprağını tencereye atarak kaynatın. 10 dk kadar kaynadıktan sonra lahanaları sudan alın ve soğumaya bırakın.

Kırmızı lahana suyunun faydaları

• Kırmızı lahana suyu cildi temizler
• Kan yapıcıdır
• Kan dolaşımını hızlandırır
• Hazımsızlığı giderir
• Gribal enfeksiyonlara karşı koruyucudur
• Balgam sökücü ve iltihap gidericidir.

Lahana nasıl seçilmeli ve yemeklere nasıl konmalı?

• Lahanayı seçerken yapraklarının canlı ve parlak olmasına dikkat edin.
• Yapraklarında delik açılmış veya dış yaprakları soyulmuş olanları tercih etmeyin.
• Lahana gevşek yapraklıysa eski ve hasarlı yaprakları çıkarın ve durulayın. Sıkı yapraklıysa dış yaprakları sıyırın, yıkayıp dilimleyin.
• Kırmızı lahana pişerken suya sirke ekleyin. 4 ila 6 dk da kaynar, 4-8 dk da buğulanır ve 2 ila 4 dk arasında kızarır.
• Gevşek yapraklı lahanalar serin ve karanlık bir yerde birkaç gün, sıkı yapraklılar ise daha uzun süre saklanabilir.

Lahana yemek tarifleri

Lahana çorbası

Malzemeler

• 1 Orta boy beyaz lahana
• 2 adet havuç
• 6 bardak su
• 4 orta boy domates
• 2 büyük soğan
• 1 demet maydanoz
• 2 yeşil biber
• 40 gr. tereyağı
• 1 yemek kaşığı un
• 1 tatlı kaşığı karabiber
• 2 limonun suyu

Yapılışı: Lahanayı ve malzemelerin tamamını küçük küçük doğrayın. Orta boy bir tencereye suyu ve tereyağını koyun. Kaynadıktan sonra lahana, havuç, biber, soğan ve domatesi ekleyip yumuşayıncaya kadar pişirin. Bir kasede un ve suyu karıştırıp süzgeçten geçirdikten sonra karışıma ilave edin. Ardından ince kıyılmış maydanozu ve limon suyunu ekleyip 10 dakika daha pişirin.

Mor lahana turşusu

Malzemeler

• 1 mor lahana
• 1 çay bardağı üzüm sirkesi
• 2 yemek kaşığı kaya tuzu
• 1 tatlı kaşığı limon tuzu

Yapılışı: Doğradığınız lahanayı 1 yemek kaşığı kaya tuzu ile lahanaların rengi açılıncaya dek ovun ve 10 dk. kadar bekletin, kavanozun büyüklüğüne göre sıkıştırarak doldurun. 1 çay bardağı sirke ve su ile kavanozu doldurun. 1 yemek kaşığı kaya tuzu ve limon tuzunu ekledikten sonra kapağını sıkıca kapatın. Serin ve kuru bir yerde 5 gün bekletin.

Beyaz lahana turşusu

• 1 adet orta boy lahana
• 1 şişe üzüm sirkesi (1/2 litre)
• 1 litre su, 1 su bardağı tuz
• 1 çay bardağı limon tuzu
• 4 diş sarımsak

Yapılışı: Lahanayı yıkayın ve doğrayın. Bir kapta suyu, sirkeyi, tuzu ve limon tuzunu iyice karıştırın. Tuz ve limon tuzunun erimesi gerekiyor. Kokusu ve lezzetinin çıkması için sarımsağı dövün. Lahanayı bidona doldurun. Üzerine sarımsağı koyun ve hazırladığınız suyu ekleyin. 4-5 gün içerisinde olacaktır.