Vücut dokuları tarafından üretilen ve normal, kaygan, lifli bir yapıya sahip olan mukus, vücut fonksiyonlarında önemli rol oynar. Hayati organların kurumasını önlemeye yarayan mukus, koruyucu ve nemlendirici bir tabakadır. Antikor ve bakteri öldürücü enzimler içeren tabaka, vücudun enfeksiyonlarla mücadelesini destekler. Vücut günde yaklaşık 1- 1.5 litre civarında mukus üretir. Mukus sıvısının artması bazı hastalıkların habercisi olabilir.

Balgam nedir?

Akciğer ve alt solunum yollarını koruyan mukus türü balgam olarak adlandırılır. Solunum yoluyla vücuda giren istenmeyen madde ve bakterilerin uzaklaştırılması için filtre görevi görerek bu bölgelerin nemlendirilmesini sağlar. Antikor, su, protein ve bazı tuzlardan oluşan balgamın kendine özgü doğal rengi berrak ve açıktır. Özellikle akciğerler tarafından üretilen balgam öksürükle dışarı atılır. Mideden gelen akıntılar, geniz akıntısı ve sinüs akıntısı balgam olarak değerlendirilmez ve balgam normalde tehlikeli bir durum oluşturmaz. Ancak yüksek miktarda salgılandığında solunum yollarını tıkayıcı etki gösterebilir.

Balgam neden olur?

Akciğerler hasar gördüğünde aşırı miktarda balgam üretir. Yeni doğan bebeklerde balgam oluşumuna sık rastlanır. Bebeklerin solunum yolları ve akciğerleri tam olarak gelişmediği için çok kolay bir şekilde toz, yabancı madde ve mikroplara maruz kalarak tahriş olur. Biriken mikroplar burun tıkanmasına, genizde mukus birikmesine ve solunum yollarının tahriş olmasına neden olarak bebeklerde balgamlı öksürük meydana getirir.

BALGAMA NEDEN OLAN HASTALIKLAR

• Astım: Astım hastalarının solunum sistemi çevre kirliliği ve alerjenlere kaşı aşırı hassastır. Bu hassasiyet solunum yollarının kolay bir şekilde iltihaplanmasına ve balgam üretiminin artmasına neden olur.
• Kistik Fibrozis: Genellikle çocuklarda ve genç yetişkinlerde görülen bu hastalık genetiktir ve akciğerde balgam artışına neden olur.
• Konjestif Kalp Yetmezliği: Kalbin kan pompalama yeteneğinin azalmasına neden olan hastalık, balgam artışına ve nefes darlığına neden olur.
• Pulmoner Emboli:  Akciğerlerde damar tıkanıklığına bağlı olarak gelişen balgam, genellikle kanlıdır ve hayati tehlikeye sahiptir
• .Akciğer Kanseri: Aşırı miktarda balgam ve yoğun öksürükle karakterize olan akciğer kanserine, yorgunluk ve kilo kaybı da eşik eder.
• Pnömokonyoz: Bir meslek hastalığı olarak kabul edilen hastalıkta akciğerlerde toz birikimi nedeniyle doku hasarı gelişir ve balgam oluşur.
• Akciğer Apsesi: Akciğerde irinle dolu bir oyuk oluşturan enfeksiyon hastalığında balgam meydana gelir.
• Akciğer Mantarı: Solunum sistemine yerleşen mantar tohumları nedeniyle oluşan hastalıkta en önemli belirti balgamdır.
• Bu hastalıklara ek olarak bronşit, bronşiolit, bronşektazi, zatürre ve KOAH gibi alt solunum yollarında da balgam meydana gelir.

Balgam tedavisi nasıl olur?

Solunum sistemimin doğal bir parçası olan balgam, günlük hayatı etkileyecek düzeyde arttığında mutlaka bir uzman tarafından kontrol edilmelidir.  Özellikle balgamın rengi kahverengi, kırmızı, siyah ya da köpüklü ise ciddi bir sağlık probleminin habercisi olabilir. Balgam tedavisi de diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi nedene göre yapılır. Tedavinin yönünü belirlemek amacıyla balgam örneği alınarak laboratuvar ortamında balgama neden olan enfeksiyonlar araştırılır. Bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle gelişen balgamlarda antibiyotik tedavisi yapılırken alerji nedeniyle gelişen balgamlarda alerjiyi kontrol edilen ilaçlar reçete edilir. Bunlara ek olarak balgamın kıvamını incelten ve ciğerlerden atılmasını sağlayan balgam sökücü şurup ve ilaçlar da verilebilir. Hastalığın çeşidi ve hangi aşamada olduğuna göre tedavi yapılması balgamın önlenmesinde önemli rol oynar.

Balgam nasıl atılır?

Balgam söktürücü doğal tedaviler balgam nasıl sökülür sorusunun alternatif çözümlerini şöyle sıralayabiliriz: 

• 1 bardak ılık suyun içine 1 tatlı kaşığı kaya tuzu ya da Himalaya tuzu ekleyerek karıştırabilir ve bu karşımla gargara yapabilirsiniz.
• Göğüs bölgesine okaliptüs yağını masaj yaparak sürebilir ve üzeri tülbentle sararak yağın gözeneklere iyice nüfus etmesini sağlayabilirsiniz.
• Kuru hava akciğerlerdeki balgamın katılaşmasına sebep olduğu için evinize bir nemlendirme cihazı alabilirsiniz ya da kalorifer peteklerinin üzerine bir kâse su yerleştirebilirsiniz.
• Bol bol su içerek katılaşan balgamın yumuşayıp atılmasına yardımcı olabilirsiniz.
• Sıcak suyla duş alırken 5-10 dakika buharı soluyabilir ve bir kâse sıcak suyun içine nane ya da okaliptüs yağı damlatarak derin nefesler alabilirsiniz.
• Bir bardak ılık su içine 1 yemek kaşığı limon suyu ekleyerek içebilirsiniz. Limon yüksek C vitamini içeriğinin yanı sıra çok da iyi bir balgam sökücüdür.
• Zencefil ve zerdeçal çayı ile karabiber ve kırmızıbiber tanelerini kaynatarak çay hazırlayabilirsiniz.
• Anti bakteriyel özelliğe sahip olan bal da çok iyi bir balgam sökücüdür. Bitki çaylarınıza bal ekleyebilirsiniz.