Bacak Morarması; Her Zaman Varis Olarak Değerlendirilmemelidir

Bacak morarması ile bana gelen hastalarımın büyük çoğunluğu diğer branşlardaki meslektaşlarım tarafından çoğu zaman yönlendirilir. Doğrudan, gelen hastalarımın sayısı çok fazla değildir. Başka bir deyişle, bacak morarmasının nedenlerini, meslektaşlarım dahil çoğu kişi, damarsal bir nedene bağlar. Ancak, işin doğrusu bacak morarması doğrudan damarsal bir sorun olmaktan çok daha karmaşık bir durumdur.

Bacak morarması olan hastaların hemen hepsi; bunlar birden ortaya çıktı, neden oldu, varis mi gibi soruları arka arkaya sorar ve yanıtlarını beklerler. Tüm hastalarıma yaptığım; öncelikle sakin olmaları gereken bir durum olduğunu ifade etmekle başlar. Çoğu bacak morarması aslında önemsiz, basit bir nedene bağlı iken, bazılarında da ciddi sorunlar mevcuttur.

Bacakta morarma durumunda; genellikle mavi, koyu mavi – siyah renk veya renkler gözlenir. Aslında olayın temel nedeni; zedelenmiş damar dışına geçen kanın (oksijenini kaybettikten sonra kendi rengini vermesi) rengini vermesidir. Cilt, ciltaltı veya kas içerisine olan bir kanama olarak kabul edilir. Genellikle, bacakta oluşan bu morarma (ekimoz) yaklaşık 2 – 3 hafta içerisinde, giderek azalır ve ortadan kaybolur. Bu süre içerisinde moraran bölgenin rengi değişkenlik gösterir. Başlangıçta, mavi – koyu mavi veya siyah iken zaman geçtikçe renk yeşil, açık yeşil renge doğru değişir.

Bacak Morarması ve 10 Nedeni;

1- Fiziksel Aktivite ve Kaza Sonucunda Gelişen Bacak Morarması

Çoğu zaman, bacak morluklarının en sık karşılaşılan nedenidir bu durum. Fiziksel aktivitenin tipi ve şiddetine bağlı olarak, genellikle, aktiviteden yaklaşık 2 – 4 gün sonra ortaya çıkarlar. Kılcal damarlar veya daha büyük damarların yırtılması neden olarak kabul edilir. Ufak veya bazen daha büyük olan damar hasarlanmasına bağlı olarak; damar içerisinde bulunan kan, doku, kas, cilt altı veya cilt içerisine doğru yayılım gösterebilir.

2- Güneş ve Ultraviyole Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Bu durum özellikle, yaşlı hastalarda sık olarak karşımıza çıkabilmektedir. Ultraviyole ışınları; cilt ve cilt altında yer alan damarlara hasar vermektedir. Travmaya karşı duyarlı hale gelen bu damarlara bağlı olan kanamalar ortaya çıkabilmektedir.

3- İlaçlara Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar, birbirlerinden farklı mekanizmalar yolu ile kan pıhtılaşmasını etkileyebilirler. Örneğin, günümüzde yaygın olarak kullanılan steroid olmayan ağrı kesiciler (non-steroid antiinflammatuarlar) kanın pıhtılaşmasını sağlayan ve trombosit (platelet) adı verilen kan bileşenlerini doğrudan etkilemektedir. Benzer olarak, diğer ilaçlar özellikle damar duvar yapısında değişikliklere neden olarak, damar duvar geçirgenliğini bozabilmektedir. Bunun sonucunda da özellikle, yüzeysel damarlardan, damar dışarısına kolaylıkla kan sızabilmekte, morluk ve morarma gelişebilmektedir. Bu ilaçlara örnek olarak; doğum kontrol hapları ve kortikosteroidler verilebilir.

4- Yaşlanma Sürecine Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Yaşlanma süreci, vücutta daha önceden mevcut olmayan mekanizmaların ayrı, ayrı devreye girmesi ile oluşmaktadır. Bir başka deyişle, farklı mekanizmaların etkilerinin bir arada görüldüğü bir durumdur aslında yaşlanma. İşte, bu durumun etkileri özellikle destek dokusu veya bağ dokusu (konnektif doku) içerisinde de olmaktadır. Bunun sonucunda da, damar duvarı ve çevresinde ortaya çıkan bozulmalara bağlı olarak, damar dışarısına kan sızması gözlenmektedir. Bunun sonucunda da özellikle damar içi basıncın belirgin oranda arttığı bacaklarımızda, nedensiz morarmalar gözlenmektedir.

5- Vitamin Eksikliklerine Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Vücudumuzda, vitaminler birbirinden farklı önemli görevler alır. Eksikliklerinde basit sorunlardan, oldukça ciddi sorunlara kadar değişen durumlar gözlenir. Özellikle, B12 vitamini, C vitamini, K vitamini ve Folik Asit dokuların, damarların direnci ve kan pıhtılaşması ile ilgili olaylarda oldukça etkilidirler. Birisinin veya birilerinin beraber eksikliklerinde damar dışına kan sızmasına bağlı olarak özellikle kol ve bacaklarda nedensiz morarmalar gözlenir.

6- Vücut Yağ Miktarında Azalmaya Bağlı Olarak Gelişen Morarma

Vücudumuzda bulunan yağların farklı görevleri vardır. Bunların içerisinde en önemlilerinden birisi de etrafını sardıkları organ veya oluşumu adeta yastık etkisi ile korumalarıdır. Bu durum karın içi organları için hayati bir öneme sahiptir. Benzer olarak, damar dışarısında, destek dokusu içerisinde bulunan yağlar; belirgin olarak azaldığında damarların destek dokusunun yapısı da bozulacağı için damarlar kolayca kanamaya, zedelenmeye açık hale gelirler. Bu durumu daha sık olarak ileri derecede zayıf veya hızla kilo vermiş kişilerde sık olarak görmekteyiz.

7- Diyabet’e (Şeker Hastalığı) Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Uzun süreli Diyabet (Şeker Hastalığı) bulunan hastaların en büyük sorunlarından birisi damar hastalıklarının erken gelişimidir. Bu durum nerede ise kaçınılmaz olup, şeker hastalığı bulunan kişilerde kolaylıkla morarma gözlenebilmektedir. Akantozis Nigrikans adı verilen bu durum, biz doktorlara hastalığın şiddeti hakkında da bilgi verebilmektedir.

8- Kan Hastalıklarına Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Morarma, kan ve kan ile bağlantılı hastalıkların çoğunda ilk belirti olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle kol veya bacaklarda nedensiz olarak ortaya çıkan morarmalar ciddiye alınmalı ve en azından uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Kan hastalıkları içerisinde en sık morarma veya morluk oluşturanlara toplu halde bakacak olursak;

• Lösemi,
• Hemofili A,
• Hemofili B,
• Faktör II eksikliği,
• Faktör V (5) eksikliği (Faktör V Leiden Mutasyonu ve Derin Ven Trombozu),
• Faktör VII (7) eksikliği,
  Faktör X (10) eksikliği,
  Trombosit (Platelet) eksikliği (trombositopeni) veya fonksiyon bozukluğu (trombasteni),
  Von Willebrand hastalığı

9- Graves Hastalığına Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Vücudumuzda ortaya çıkan birçok hastalık gibi troid hastalıklarından birisi olan Graves Hastalığı da, kol ve bacaklarda ortaya çıkan nedensiz morluklara neden olabilmektedir. Bu morlukların oluş mekanizması, diğer hastalıklardan farklı olmayıp genel olarak damarların dirençlerinin azalması, travmaya olan duyarlılıklarının artması sorumlu tutulmaktadır.

10- Diğer Tıbbi Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Bacak Morarması

Genel olarak vücudumuzda ortaya çıkan morarma ile seyreden durumların en önemlilerinden birisi de sepsis’tir. Sepsis, kanın pıhtılaşma mekanizmalarını doğrudan etkileyen oldukça ciddi bir durumdur. Sepsis, altta yatan nedenlere bağlı olarak hızlı bir şekilde kanın pıhtılaşmasını sağlayan faktörlerin ortadan kalkmasına, kanamaya eğilimin artmasına neden olur. Buna bağlı olarak, vücudun farklı bölgelerinde kanama odakları gözlenir.

Ehlers – Danlos sendromu, bir diğer morluk nedeni olarak seyrek olarak karşımıza çıkabilir. Bağ veya destek dokusunun zayıflığına bağlı olarak, damar dışarısına kanama gözlenir.

Lupus, diğer adıyla Sistemik Lupus Eritematozus (SLE), kronik iltihabi bir hastalıktır. Bu hastaların çoğu, kanamaya eğilimli olup; vücudun farklı bölgelerinde kanama ve morarma gözlenebilir.

Bacak Morlukları İçin Hangi Bölüme Gitmeliyim?

Bacak morarması konusunda, bana en sık sorulan soru; hangi bölüme gitmeliyim? Bu sorunun yanıtını hemen vereyim; bacaklarda morarma için hangi doktora gittiğinizin bir önemi aslında yok.Ancak size dermatoloji (cildiye), hematoloji (Dahiliye kan hastalıkları)  ve kalp – damar cerrahisi bölümlerinden birisi ile başlangıç yapabilirsiniz. Gittiğiniz ilk bölümün muayenesinde gerekli yönlendirme yapılacaktır.

Bacaktaki Morluklar Kanser Belirtisi Mi?

Bacaktaki morluklar kanser belirtisi olarak yorumlanabilmektedir. Ancak, aksi ispatlanana dek, bacak morlukları büyük oranda nedeni açıklanamayan, iyi huylu bir durum olarak bilinir. Lütfen, endişe etmeden ve sakin bir şekilde, az önce yukarıda da belirttiğim bölümlere şikayetiniz ile ilgili randevu alınız.

Bacak Morarması Nasıl Geçer?

Bacak morarması nasıl geçer? Bacak morarması, kendiliğinden geçer. Nasıl, kısa ve net bir cevap oldu değil mi? Ama, doğrusu bu. Herhangi bir nedene bağlı olarak ortaya çıkan bacak morarmaları da dahil olmak üzere, bacak morarmalarını doğrudan ve tam olarak geçirecek bir yöntem veya tedavi şekli mevcut değildir. Ben hastalarıma, eğer bacak morarmaları ile ilgili çok şikayet ederlerse; morarma giderici kremler kullanmalarını öneriyorum. Bazen, bu ilaçların yanına ağrı kesici krem de ekliyorum.

Bacak Morarması ve Kaşıntı

Bazen, bacak morarmasına kaşıntı da eşlik edebilmektedir. Böyle bir durumda endişe etmenize gerek yoktur. Eğer kaşıntı çok rahatsız ediyorsa; morarma bölgesine soğuk kompress yapıp, kaşıntıyı da kısmen azaltabilirsiniz. Morarma ile beraber olan kaşıntı, eğer hafiflemezse, en kısa zamanda dermatoloji (cildiye) bölümüne muayene olmanızı öneririm.

Evet, kol veya bacaklarda ortaya çıkan ve çoğu zaman neden oldukları bilinemeyen morluk ve morarmalar ile ilgili size söyleyeceklerim bu kadar. Vücudumuzda ortaya çıkan morluk ve morarmalar konusunda kayıtsız kalmak doğru değil. Kısa süreli gözlemek, ortaya çıkış zamanlarını belirlemek oldukça önemli. Ayrıca, genel bir kural olarak, özellikle diz üzerinde ortaya çıkan morluk ve morarmalar konusunda daha dikkatli olmanızı öneririm.