Kadınlar, rahim ağzının döküldüğü ve vajinadan salındığı aylık kanama döngüsüne maruz kalırlar. Buna adet döngüsü veya adet dönemi denir. Çoğu zaman, ilk adet dönemi yaşları 8 ila 15 arasında değişen genç kızlar tarafından görülür ve kanama düzensiz olarak başlayabilir. Gelişen zamanla birlikte adet dönemi yaş ortalaması 12’dir.Adet döngüsü vücudun hormonları tarafından kontrol edilir. Her hormon adet döneminde ve belirli bir vücut işlevinde hayati bir role sahiptir.

• Lüteinizan hormon (LH) ve follikül uyarıcı hormon (FSH): Bu iki hormon, yumurtaların salgılanmasından ve östrojen ve progesteronun üretilmesinden sorumludur.
• Östrojen ve progesteron: Adet döngüsü sırasında, bu hormonlar rahim ağzının koyulaşmasından sorumludur. Bu, implante embriyoya besin maddeleri sağlamak için gereklidir.

Ek olarak, progesteron hormonu servikal mukusun kalınlaşmasından ve sıcaklığın artmasından sorumludur. Hem östrojen hem de progesteron göğüs şişlik ve hassasiyetine neden olur. Hiçbir gebelik oluşmazsa, bu hormonlar azalır ve adet kanamaları oluşur.

Çoğu kadının dönemleri her 28 günde bir tekrarlanacaktır. Bununla birlikte, erişkin kadınlarda 21 ila 35 gün arasındaki dönemler de normaldir. Gençler 21-45 gün arasında daha düzensiz döngüler yaşayabilir.

Periyotlar genellikle 3-7 gün arasında değişir ve kan kaybı miktarında değişiklik gösterir. Ayrıca ağırlığı hafif, orta ve yüksek olarak değişir. Bazı kadınlar adet döngüsünü olumsuz etkileyen tıbbi sorunlara sahip olabilirler. Bu koşullar,polikistik over sendromu, rahim miyomları ve endometriyozis olabilir.

Adet Dönemi Belirtileri Nelerdir?

Her kadın aynı adet öncesi semptomlarını yaşamaz. Sık karşılaşılan belirtiler arasında aşağıdakiler bulunur:

• Meme şişmesi ve hassasiyet
• Gerginlik
• Şişkinlik
• Sivilceler
• Bacak, sırt veya karın krampları
• Adet öncesi sendromu

Adet Öncesi Sendromu Nedir?

Bazı kadınlar, PMS olarak da adlandırılan adet öncesi sendrom belirtileri hissettiğini bildirmektedir. Bu çok yaygın durum, aşağıdaki gibi belirtileri içerebilir:

• Ruh hali değişiklikleri ve iniş çıkışlar
• Uykusuzluk sorunu
• Baş dönmesi
• Şişkinlik
• Asosyalleşme
• Konsantrasyon zorluğu
• Göğüslerde hassasiyet
• Yorgunluk

Bu belirtilerin yoğunluğu değişebilir. Diğer belirtiler arasında eklem ağrısı, kas ağrısı, baş ağrısı, sıvı tutma, kabızlık ve diyare olabilir. Adet öncesi sendromu (PMS), hormon veya serotonin düzeylerindeki değişiklikler gibi bazı koşullardan kaynaklanabilir.

Adet Öncesi Disforik Bozukluk Nedir?

Bazı kadınlar, adet öncesi disforik bozukluk veya PMDD olarak bilinen ciddi bir adet öncesi sendromu yaşarlar. PMDD aşağıdaki belirtilere yol açabilir:

• Depresyon
• Ruh hali
• Öfke
• Kaygı
• Boğulma hissi
• Konsantrasyon zorlukları
• Sinirlilik
• Gerginlik

PMDD yaşıyor gibi hissediyorsanız değerlendirme ve tedavi için doktorunuzla konuşmalısınız. Depresyon, PMDD’nin altında yatan bir neden olabilir.

Adet Dönemi İle İlgili Yaşanabilecek Problemler Nelerdir?

Bazen, bazı kadınlar adet döngüsü ile ilgili problem yaşayabilir. Sıklıkla karşılaşılan problemler şunlardır:

• Amenore (Adet görememe): 15 yaşına kadar genç bir kız çocuğunda bir adet dönemi eksikliğini veya 90 gün veya daha fazla sürede bir kadında regl olmamasını tanımlayan bir terimdir. Adet dönemi yaşanmamasına katkıda bulunan bazı faktörler arasında gebelik, emzirme, yeme bozuklukları, aşırı egzersiz ve stres bulunuyor.
• Dismenore (Adet sancısı): Bu, bir kadının bazen şiddetli şekilde adet sancısı yaşadığı bir durumdur. Buna, aşırı prostaglandin (vücut tarafından üretilen bir kimyasal madde), rahim miyomları veya endometriyoz sebep olabilir.
• Anormal uterin kanama: Bu durum adet kanamasına bağlı olmayan herhangi bir vajinal kanama olarak tanımlanır. Bu tür kanamalar, dönemler arasında kanama, cinsel ilişkiden sonra kanama, herhangi bir vajinal lekelenme, ağır veya uzun süreli adet kanaması ve menepoz sonrası kanama içerebilir.

Bazı kadınlar adet belirtilerini erken gebelik belirtileri ile karıştırabilir, çünkü benzer olabilir. Bunlar kaçırılan adet dönemi, meme hassasiyeti veya şişmesi, mide bulantısı, idrara çıkma gereksinimi ve yorgunlukları içerir.

Hamileliğin erken dönemlerinde, bazı kadınlar embriyonun uterus duvarına yapışmasından kaynaklanan implantasyon kanaması da yaşayabilir. İmplantasyon kanaması, gebelikten yaklaşık 10 ila 14 gün sonra beklenebilir.

Kanama yumurtlamadan 6-12 gün sonra gerçekleşirse implantasyon kanaması olabilir. Adet döneminin parlak kırmızı akıntısı ile karşılaştırıldığında implantasyon kanaması hafif, kahverengi lekelenme olarak tanımlanabilir. Çoğu durumda, implantasyon kanaması kısa süreli olup hiçbir tedavi gerektirmez.

Negatif bir gebelik testine rağmen bir kadın hamile kalabileceğini düşünürse, değerlendirme için bir sağlık uzmanıyla görüşmelidir. Hamileliği değerlendirmek için bir kan testinden yararlanabilirler.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

Kişilerin herhangi bir semptomdan endişe duymaları durumunda bir sağlık uzmanıyla konuşmaları önemlidir. Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktora gitmelisiniz:

• Anormal uterin kanamalar
• 15 yaşına kadar bir adet kanaması eksikliği, göğüs gelişiminin 3 yıl içinde olmaması veya 13 yaşına kadar meme gelişim eksikliği
• 90 günden fazla kanama olmaması
• Düzensiz adet kanaması
• Menstrüel kanama 7 günden fazla sürerse, her 21 günde bir veya 35 günden daha çok sürede gerçekleşirse
• Ağır vajinal kanama; 1-2 saatte bir tampon veya ped değişikliği gerektiriyorsa
• Dönemler arasında kanama veya şiddetli menstruel ağrı
• Toksik şok bulguları, daha yaygın olarak tampon kullanımı ile ilişkili bir bakteriyel enfeksiyon

Toksik şokun semptomları aşağıdaki gibidir:

• 38° C üzerinde bir ateş
• Kas ağrısı
• İshal
• Kusma
• Baş dönmesi
• Bayılma
• Güneş yanığına benzeyen döküntü
• Boğaz ağrısı
• Görüş bulanıklığı

Toksik şok, acil tıbbi bir durumdur ve derhal tıbbi müdahale gerektirir.

Adet Öncesi Semptomlarının Tedavisi Nasıl Olur?

Adet semptomları kadınları farklı şekilde etkiler. Bu semptomların tedavisi şiddetine bağlı olacaktır. Mayo Clinic düzenli egzersiz, stresi azaltma ve diyet değişiklikleri önerir.

Diyet değişiklikleri şunları içerir:

• Daha küçük porsiyonlarla, daha sık yemek yemek
• Tuz, kafein ve alkol alımının sınırlandırılması
• Daha çok meyve, sebze, tahıl ve kalsiyum bakımından zengin gıdalar yemek
• Ayrıca, alt karında sıcak kompreslerin uygulanması krampların rahatlamasını sağlayabilir.

PMS’deki gibi diğer adet düzensizlikleri, aşağıdaki gibi çeşitli ilaçlarla tedavi edilebilir:

• Fluoksetin, paroksetin ve sertralin gibi seçici serotonin alım inhibitörleri (SSRI’ler)
• İbuprofen veya naproksen gibi nonsteroid anti-inflamatuvar ilaçlar (NSAID’ler)
• Spironolakton gibi diüretikler
• Hormonal kontraseptifler

Bazı rahatlama sağlayabilecek alternatif terapiler arasında akupunktur tedavisi ve bazı takviyelerin kullanılması sayılabilir. Takviyeler arasında kalsiyum, magnezyum, E vitamini, gingko bloba ve zencefil bulunur.

Bazı takviyelerin diğer ilaçlarla etkileşim oluşturabileceğini unutmamak önemlidir. İnsanların bitkisel takviyelere başlamadan önce sağlık uzmanlarıyla konuşmaları hayati önem taşır. Adet döneminiz veya yaşadığınız semptomlarla ilgili sorunlarınız varsa, bir sağlık uzmanıyla konuşmalısınız.